Sevgili BALDAŞ´lar

16 Kasım 2008 Pazar günü Savador DALİ sergisine gidiyoruz. Buluşma yerimiz Emirgan çınaraltındaki SÜTİŞ... Sabah saat 930 dan itibaren Sütiş te toplanmaya başlayacağız ve 1030 da topluca sergiye gireceğiz.. Sergiyi gezdikten sonra Dr. Ayşegül Sütçü Yıldırım´86 bize "Psikanalizin Tuvaldeki Yansıması: Sürrealizm ve Dali" konulu bir sunu yapacak.... aşağıda sunumun bir özeti  var  Kaçırmayın.....

Gelecek olanlar lütfen bilgi@balmed.org.tr adresine bir mail ile bildirsinler....

BALMED Sosyal

Psikanalizin Tuvaldeki Yansıması: Sürrealizm ve Dali:

Özet:

Sürrealist sanat akımının en tanınmış ve en renkli temsilcilerinden biridir, Salvador Dalí. Sürrealizm, (gerçeküstücülük), birinci dünya savaşı sonrasındaki toplumsal yıkımdan, sanatta o dönemde kendini göstermiş olan dadaizm akımından ve yine aynı dönemde bilim dünyasına yepyeni bir bakış açısı getiren Freud’un psikanalizi ve dolayısıyla bilinçdışını tanımlamasından aldığı etkilerle ortaya çıkmış olan bir akımdır. Psikanalizin tanımladığı serbest çağrışım yönteminden, rüyaların yorumlarından, bilinçdışı süreçlerden yararlanmış, buradan aldığı esinle resmi aklın, kültürel etkilerin, geleneklerin ve geçerli sanat metodlarının etkisinden uzaklaştırmış ve gerçeğin görünmeyende, insanın bilinçdışında gizli olduğunu savunmuştur.

Sürrealist akımın sınırlarında dolaşan Dalí eserleri ile olduğu kadar kendi yazdığı yaşam öyküsüyle de sıradışı bir sanatçıdır. Bu sunumda Salvador Dali’nin yaşam öyküsü ışığında, eserlerindeki psikanalitik öğeler aracılığıyla sanatçının bilinçdışının bu yöndeki kendi isteğinin sonucu olarak resimlerine yansıyan izleri sürülmeye çalışılacaktır.

Dali, doğumundan itibaren sıradışı bir yaşam sürmüş olmasının dehasına olan etkisini eserlerine yansıtmaya çalışan ve yaratıcılığın ancak bilinçdışını çizerek ortaya çıkacağını savunmuştu. Gerçekten de Salvador Dalí’nin yaşam öyküsünde onun kişiliğini ve yaratıcılığını etkileyen önemli noktalar vardır. Örneğin, o bir “replacement child”, ölen ilk Salvador’un “yerine geçen çocuk”tur. Kendi yazdığı yaşamöyküsünde kendi doğum zamanını ağabeyin ölümünden dokuz ay on gün sonra diye tanımlamıştır. Doğum zamanını bu derece kesin veren sanatçının, kendini var eden ilk tohumların ağabeyinin ölüm gününde atılmış olduğuna dikkati çekmek istediği açıktır. Bu bilgi ile bize kendisinin bir yasın, bir umursamazlığın, olasılıkla oğlunu kaybetmiş bir annenin girmeye zorlandığı bir cinsel ilişkinin de ipuçlarını vermektedir. Bu ipuçları Salvador Dalí’nin açıkça söylememekle birlikte okuyucuya düşündürtmekten kendini alamadığı annesinin zayıflığı, yası/mutsuzluğu ve babasının katılığı/gaddarlığına olan vurgusu gibidir.

Dali’nin yaşamındaki aşamalar resimlerinde de gözlenebilir. Çocukluk ve ilk gençlik dönemi, Akademi yıllarındaki ilişkileri ve sıradışı giyinişi, Sürrealistlere katılması ve bilinçdışına ilgisinin artışı, Cinsel gelişimine dair özellikler ve daha pek çok Dali’ye ait özelliği resimlerinde görülmektedir. Dali, yaşam öyküsündeki iz bırakan dönemleri kendi analizini yapma çabası ile resimlerinde kullanmış, öte yandan ruhsal dünyasının zenginlik/patolojilerini de sanatta kendi geliştirdiği kritik paranoya tekniği ile yüceltmiştir.

Freud’a göre, sanatçı nörotik ruhsal örüntüsü olan ve buradaki çatışmaları estetik değeri olacak şekilde sublime ederek (yücelterek) sanata dönüştürebilen kişidir. Bu tanıma göre Dali, hem belli ölçüde nörotik örüntüsünün farkında olabilmiş, hem de farkettiği çatışmaları sanat eserine dönüştürebilmiş olmasıyla bir dahi ve bir sanatçıdır.

 Dr. Ayşegül Sütçü Yıldırım

Not: Sunumda görsel olarak kullanılması planlanan eserler sanatçının yaşam dönemlerine örnek oluşturabilecek olan en bilinen eserlerinden, online Dali siteleri ve sanal müzelerin kolleksiyonlarından edinilen seçkilerdir.

İstanbul´da Bir Sürrealist: Salvador Dalí

Sergi Hakkında     Sergiden Seçmeler     Eğitim Programları     Basın Bültenleri   Etkinlikler

20.09.2008 - 20.01.2009 Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi (SSM), Akbank´ın sponsorluğunda ve Gala-Salvador Dalí Vakfı´nın işbirliğiyle, 20. yüzyılın en önemli sanatçılarından, sürrealizm akımının temsilcisi Salvador Dalí´yi Eylül 2008´de ağırlamaya hazırlanıyor. Salvador Dalí´nin kapsamlı bir retrospektifi niteliğini taşıyacak sergide; yağlıboya tablolar, çizimler ve grafiklerden oluşan 270 eserin yanı sıra, el yazmaları, fotoğraflar ve çeşitli dokümanlar yer alacak. Gala-Salvador Dalí Vakfı koleksiyonuna ait eserlerle, vakıf dışında gerçekleştirilen en büyük geçici sergi olma özelliğini taşıyacak sergi, 20 Eylül 2008 -  20 Ocak 2009 tarihleri arasında izlenebilecek. Serginin küratörü Montse Aguer Teixidor, İstanbulluların Salvador Dalí´yi ve onun olağanüstü sürreel dünyasını sergi sayesinde daha yakından tanıyacak olmasının altını çiziyor: "Sergi, eşsiz, yenilikçi, yetenekli ve farklı bir sanatçı olan Salvador Dalí´yi, ilk kez İstanbullularla buluşturacak. Bu evrensel ve provokatif sanatçının düşüncelerini, saplantılarını, ikonografisini ve olağanüstü sürreel dünyasını herkesin anlayabilmesini, daha yakından tanımasını sağlamayı amaçlıyoruz." Dali İstanbul´da (www.daliistanbulda.com) Gala-Salvador Dalí Vakfı Hakkında Salvador Dalí Biyografisi Sürrealizm Hakkında Ramon Boixadós Malé Biyografisi Montse Aguer Teixidor Biyografisi