Orhan Gencebay ‘ın hiç kimselere benzemeyen tamamen kendine özgü müziği ile,  70’li yılların sonu 80’lerin başında çocukken  gittiğimiz yazlık sinemalarda ve babamın Murat 124 arabasının teybinde zaman zaman dönen kasetleri dinleyerek tanıştım.Malum yaklaşık 20 yıl boyunca TRT’ye çıkması yasaktı Gencebay’ın.Ne televizyonda ne de radyoda tek bir şarkısını duyamazdık.TRT ‘deki sansür kurulları çoktan hükmü vermiş ve cezayı kesmişti.Orhan Gencebay Türk Müziğinin yapısını bozuyor ,kendince eğip büküyor ,farklı enstrümanlar deniyor ve ortaya çıkan şarkılar ne Sanat Müziği ne Halk Müziği ne de yine TRT’nin kendi uydurduğu bir tür olan Hafif Batı Müziği formuna uymuyordu.(Hafif Batı Müziği ne demekse )
Her ne kadar Gencebay ,yaptığı müziği “Özgün Denemeler” olarak tanımlasa da bu karmaşık ve iç içe geçmiş yapıdaki müziğe ,ağırlıklı keman altyapısından ötürü olsa gerek, “Arabesk”
( Arap esintili -arap etkisi altında olan ) ismi takıldı  ve TRT’de yeralması yasaklandı. Bu sebeple şarkılarına ancak plakçılarda ya da sinemalarda rastlayabilirdiniz, bir de sonraları adeta yakasına yapışacak “dolmuşçu müziği” yaftasına sebep olan minübüslerde...

TRT yasağına karşın  Orhan Gencebay’ın 70’lerde çıkardığı her plak,-o yıllarda ülke nüfusu şimdikinin yarısı kadar olmasına rağmen -milyonlarca satıyordu.Her bir yüzünde sadece tek şarkı bulunan ,toplam 2 şarkılık 45 ‘lik plakların devriydi 70’ler.Orhan Gencebay da dönemin en verimli bestecilerinden  biri olarak yılda 3 ya da 4 kez 45’lik plak çıkartıyor,neredeyse her eve bir Gencebay plağı mutlaka giriyordu.O yılları, yani benim en beğendiğim Gencebay bestelerinin çıktığı 70-80 arası 10 yıllık dönemi, ben”Orhan Gencebay’ın Altın Dönemi “olarak nitelendiriyorum. Bu zaman dilimine ait yaklaşık 100 bestenin hemen hepsi ,bir kaç istisna dışında ,birbirinden güzeldir ve herbiri ayrı kalite ve yapıdadır.Günümüzde dillerden düşmeyen ve kulak aşinalığı duyduğunuz bestelerin hemen hepsi de genelde o şarkılardır.

 
90’lı yılların başında -yani  BAL sıralarındayken -o yıllarda hala varlığını sürdürmekte olan bir mahalle kasetçisinde şarkıları tek tek kendim seçerek doldurttuğum bir karışık kaseti dinleye dinleye, Gencebay müziği ile daha yakın temas kurmaya başladım.Nakarat tekrarı olmayan farklı sözler, çok değişik melodik altyapılar ve hemen her şarkısının oya gibi işlenmiş üzerinde titizlikle çalışılmış besteler olduğunu farkettim.Müzikle uzaktan yakından alakası bulunmayan önyargılı kimi çevrelerin “Arabesk” yaftası yapıştırarak tukaka ettiği bu şarkıların, aslında son derece  güçlü –akıllı bir sanatçının eserleri  olduğuna emindim.Üniversite ve sonrasında da zamanla 70’li yıllarda piyasaya çıkmış tüm 45’lik Orhan Gencebay albümlerini sahaflardan topladım.
O zamanlar şimdiki gibi aradığınız sevdiğiniz bir şarkıya ,google ‘e yazmak marifetiyle ,5 saniye içinde ulaşmanız mümkün değildi.20 -30 yıl önce kulağınızda kalmış bir melodinin peşinden kasetçilerde ,sahaflarda adeta iz sürerdiniz.Bu iz sürmelerimde onun aşkları , Erkin Koray ‘la gençken ev arkadaşlığı yaptığı ve birbirlerini müzikal anlamda etkiledikleri, İstanbul’da pavyonlarda Arif Sağ ile birlikte solistlerin arkasına bağlama çaldığı ilk gençlik günleri ve ben bu satırları yazarken aramızdan ayrılan son ve büyük halk ozanımız Neşet Ertaş ile olan dostlukları ve daha pek çok bilgiye ulaşmıştım.
O zamandan bu zamana değin hiç bıkmadan dinlediğim özellikle 70’li yıllardaki bestelerinin  neredeyse hepsini ezbere bilirim.

 “Orhan Gencebay ile Bir Ömür” isimli albüm çıkar çıkmaz büyük bir merakla satın aldım.
”Internetten indirdim” ya da “radyoda dinledim” demiyorum dikkat ederseniz,çünkü bu CD aynı zamanda arşiv niteliğinde ve gerçekten vereceğiniz ücrete değiyor.

Genelde tek hit barındıran piyasa albümlerinden oldukça farklı bir çalışma olduğunu peşinen belirtmeliyim. 32 farklı sanatçı 32 farklı Gencebay bestesini  32 farklı altyapı ile  kendi özgün yorumlarını katarak söylemişler.
33. şarkı ise Koro halinde kaydedilen en bilindik Gencebay şarkısı “Batsın Bu Dünya”.

Bu tarzda çıkan albümlere ,son dönemde aşina olduğumuz bir tanımla,
 “Tribute “deniyor.
İngilizceden dilimize geçen zamane sözcüklerinden biri Tribute.

Tribute: Övgü,hürmet,takdir
Yani tüm bu şarkıları seslendiren sanatçılar Gencebay’a övgü ve takdir manasında bu çalışmada gönüllü olarak yeralıyorlar.

Fakat şarkıları ve 30-40 yıl önceki orjinal hallerinden epey farklı yorumları dinlerken ,albüm bir anda Tribute’den ziyade sanki bir Cover hissi uyandırıyor.

Cover: Müzik alanında önceden seslendirilmiş bir eserin farklı sanatçılar tarafından yeniden icra edilmesi ,mevcut melodiye müzikal bir çeşitlilik kazandırmak

Sonuçta Tribute ya da Cover, nasıl tanımlarsanız tanımlayın, son derece büyük emek ve çaba gerektiren bir çalışma olduğuna şüphe yok.Bu kadar çok sayıda sanatçıyı tek bir albümde buluşturmak ,olsa olsa Orhan Gencebay’a duyulan sevgi ve saygı ile açıklanabilir.Düşünsenize aynı albümde Ajda Pekkan’dan Tarkan’a ,Sezen Aksu’dan Athena’ya ,Mustafa Sandal’dan Volkan Konak’a,Zerrin Özer’den Nilüfer’e kimi ama kimi ararsanız var.Bazı yorumları kendinize daha yakın bulacak bazılarını ise “bu sanki olmamış” eleştirisi ile dinleyeceksiniz.

Tarkan’ın “Hatasız Kul Olmaz “ yorumu tek kelimeyle mükemmel.Bu kadar zor bir parça ancak bu kadar duru –temiz ve aslına sadık kalınarak söylenebilir. Athena’nın “Bir Araya Gelemeyiz” isimli parçada yakaladığı sound gerçekten ilginç ve kulağa çok hoş geliyor. Seksendört Grubunun “Dokunma “ ve Rafet El Roman’ın “Beni Biraz Anlasaydın “ yorumları çok özgün ve güzel olmuş. Özcan Deniz “Vazgeç Gönlüm”de alıştığımız yanık ses tonunun üstüne daha bas ikinci bir kayıt yaparak deneysel bir çabaya girişmiş ve umulmadık kadar başarılı olmuş.
Demet Akalın kendi sesine ve tarzına en uygun parçayı bulmuş gün yüzüne çıkarmış ve hakkını da fazlasıyla vermiş.
Bu 6 çalışmayı albümün en iyileri olarak niteleyebilirim.Üzerinde çalışılmış ve belli ki parçaları seslendiren yorumcu ve gruplar işlerini çok ciddiye almışlar.

Sezen Aksu her zamanki içten sesi ile “Akşam Güneşi” ni söylemiş.Nüket Duru’yu çok uzun zamandır bir şarkıda bu kadar başarılı bulmamıştım ,”Gitti de Gitti “yi söylüyor. Zerrin Özer 80’lerde yorumladığı ve onu meşhur eden Gönül yerine bu kez “Sev Dedi Gözlerim”de harikalar yaratıyor, “Gönül” ‘ü yorumlamak ise Duman grubuna düşmüş .Mustafa Ceceli “Yarabbim” isimli hareketli parçayı romantik bir aşk şarkısına dönüştürmüş,Serdar Ortaç ise “Hor Görme Garibi” şarkısını kendi tarzında yani diskolarda çalacak biçimde yorumlamış. Şarkıların kiminde Anadolu Rock( Bir Araya Gelemeyiz- Athena) kiminde Halk müziği ( Gurbet –Volkan Konak) kiminde pop( Kır Gönlünün Zincirini –Mustafa Sandal)  kiminde Sanat müziği (Dil Yarası –Ebru Gündeş) altyapısı var.Hep birlikte söyledikleri “Batsın Bu Dünya”klasiği ise “We Are The World We Are The Children”dan bu yana duyduğum en başarılı grup şarkısı,her bir sanatçı şarkının bir bölümünü seslendirmiş.
Sadece “Kaderimin Oyunu” nu söyleyen Hande Yener ve  “Bir Teselli Ver” i yorumlayan Emre Aydın sanki sırf bu çalışmada bulunmuş olmak için şarkı söylemişler gibi duruyor.Açıkçası bu 2 çok önemli şarkının üzerinde çok daha fazla çalışılmalıydı diye düşünüyorum.

40 yıldan uzun süredir marka değerini koruyabilen ,1000’e yakın bestesi ,40 civarında sinema filmi bulunan, şarkılarının -2-3 istisna dışında- tamamının sözlerini kendi  yazan,Yunan çalgısı Buzuki’yi  ve bir Hint çalgısı olan Sitar’ı zamanında başarıyla icra edip şarkılarında sıkça kullanan, bugün ülkede yetişmiş gelmiş geçmiş en yetenekli 3-4 bağlamacıdan biri kabul edilen ve aynı zamanda tüm şarkıların düzenlemelerini de yapabilen çok yönlü bir sanatçı Orhan Gencebay.
 
Çeşitli ortamlarda ki bu ortamlar genellikle dost meclislerini kurduğumuz  rakı sofraları oluyor,seneler boyu Bir Teselli Ver ,Batsın Bu Dünya, Kaderimin Oyunu ,Sevemedim Karagözlüm şarkılarını hep birlikte yüksek sesle ,içlene içlene söyledik.Müzik tartıştığımız her platformda yukardaki görüşlerimi insanlarla paylaşıp Orhan Gencebay müziğinin farkını,güzelliğini anlatmaya çalıştım.
Ama artık o ve müziği günümüzde hakettiği saygınlığı görüyor ,en iyi tarafı da bu.Geriye bu kadar sene boyunca hiç canlı konser performansı olmadığı halde hep zirvedeki yerini koruyan ve bu kadar çok sevilen bir sanatçının 2013 ‘de yapmayı tasarladığı canlı konser etkinliğini merakla beklemek kalıyor...

Emre Fırıncı'92
25.09.2012

CD 1
• Ajda Pekkan - Severek Ayrılalım
• Athena - Bir Araya Gelemeyiz
• Berkay - Dünya Dönüyor
• Candan Erçetin - Beni Böyle Sev
• Demet Akalın - Farkında Mısın
• Deniz Seki - Benim Dünyam
• Duman - Gönül
• Ebru Gündeş - Dil Yarası
• Emel Sayın - Hayat Devam Ediyor
• Emre Aydın - Bir Teselli Ver
• Hande Yener - Kaderimin Oyunu
• İzel - Kabahat Seni Sevende
• Kutsi - Ben O Zaman Ölürüm
• maNga - Ya Evde Yoksan
• Mustafa Ceceli - Yarabbim
• Mustafa Sandal - Kır Gönlünün Zincirini
• Nilüfer - Dertler Benim Olsun
• Koro - Batsın Bu Dünya

CD 2
• Nükhet Duru - Gitti de Gitti
• Özcan Deniz - Vazgeç Gönlüm
• Rafet El Roman - Beni Biraz Anlasaydın
• Seksendört - Dokunma
• Serdar Ortaç - Hor Görme Garibi
• Sezen Aksu - Akşam Güneşi
• Sibel Can - Bilmesin O Felek
• Şevval Sam - Kahrolayım
• Tarkan - Hatasız Kul Olmaz
• Volkan Konak - Gurbet
• Yaşar - Yorgun Gözler
• Yıldız Tilbe - Aşkımı Sakla
• Yıldız Usmanova - Neyi Değiştirdik ki
• Zara - Dilenci
• Zerrin Özer - Sev Dedi Gözlerim
• Koro - Batsın Bu Dünya